Vidonda vya tumbo (au ulcer kwa Kiingereza) ni hali ambapo mukus wa ndani ya tumbo au sehemu ya juu ya utumbo (duodenum) unapovuja au kuharibiwa, na hivyo kuacha kidonda cha maumivu. Hii inaweza kusababishwa na mabadiliko katika uzalishaji wa asidi ya tumbo au maambukizi ya bakteria.

AINA ZA VIDONDA VYA TUMBO

• Vidonda vya tumbo vya ndani ya tumbo (gastric ulcers)

  • Huu ni ugonjwa ambapo kidonda kinapatikana kwenye kuta za tumbo.

  • Hali hii mara nyingi husababishwa na matumizi ya dawa za kuzuia maumivu (NSAIDs) au maambukizi ya bakteria Helicobacter pylori.

• Vidonda vya utumbo mdogo (duodenal ulcers)

  • Hapa kidonda kinapatikana kwenye sehemu ya juu ya utumbo mdogo (duodenum).

  • Hii hutokea hasa wakati asidi ya tumbo inashambulia ukuta wa utumbo.

DALILI ZA VIDONDA VYA TUMBO

• Maumivu makali ya tumbo (hasa kwenye sehemu ya juu ya tumbo)

  • Mara nyingi yanaweza kuja baada ya kula, au wakati tumbo liko tupu.

  • Maumivu yanaweza kupungua baada ya kula au kunywa vitu vyenye alkali (kama maziwa).

• Hasa maumivu ya kiungulia (heartburn) au

• Kuchelewa au kutapika chakula baada ya kula

• Kutapika damu au kutoka kwa mavi yenye damu (hii ni dalili mbaya, na inahitaji matibabu ya haraka)

• Kupata kichefuchefu na hamu ya kula kupungua

• Kuvimba tumbo au hali ya kujisikia 'kuzunguka'

VISABABISHI VYA VIDONDA VYA TUMBO

• Maambukizi ya bakteria ya Helicobacter pylori

  • Bakteria hii husababisha maumivu kwenye kuta za tumbo na husababisha vidonda vya tumbo.

• Matumizi ya dawa za kupunguza maumivu za aina ya NSAIDs (ibuprofen, aspirin)

  • Dawa hizi husababisha muwasho kwenye kuta za tumbo na kuharibu kinga ya asidi ya tumbo.

• Ulaji wa vyakula vya aina fulani:

  • Chakula kizito, pilipili, au vyakula vyenye asidi vingi.

• Uchovu wa kimwili na kiakili:

  • Stress na mafadhaiko yanaweza kuathiri kiwango cha asidi kinachozalishwa tumboni, na hivyo kusababisha vidonda.

• Kunywa pombe kupita kiasi

  • Pombe inachangia kuzalisha asidi nyingi tumboni na huweza kuchochea vidonda.

TIBA ZA VIDONDA VYA TUMBO

WASILIANA NA DR GODIANO LEO KWA NAMBA

0783326063

WAWEZA KUBONYEZA BATANI YA WHATSAPP HAPO CHINI

KUWASILIANA NASI

 Ugonjwa wa Bawasiri (pia hujulikana kama hemorrhoids kwa Kiingereza) ni hali inayotokea pale mishipa ya damu kwenye sehemu ya haja kubwa (rectum na anus) inapovimba au kujaa damu kupita kiasi. Ugonjwa huu ni wa kawaida sana na huathiri watu wa rika mbalimbali.

AINA ZA BAWASIRI

Kuna aina kuu mbili:

• Bawasiri ya ndani (internal hemorrhoids)

  • Hutokea ndani ya sehemu ya haja kubwa.

  • Huenda isiwe na maumivu lakini inaweza kusababisha kutoka damu wakati wa kujisaidia.

• Bawasiri ya nje (external hemorrhoids)

  • Hutokea nje ya tundu la haja kubwa.

  • Inaweza kuwa na maumivu, kuwasha na hata kutoa damu.

DALILI ZA BAWASIRI

• Kutokwa na damu nyekundu ang’avu wakati wa kujisaidia

• Kuwashwa au muwasho kwenye eneo la haja kubwa

• Maumivu au hali ya kuungua wakati wa kujisaidia

• Kuvimba au uvimbe unaojitokeza karibu na tundu la haja kubwa

• Kutoa kimbelembele (uvimbe wa mishipa) nje ya haja kubwa

VISABABISHI VYA BAWASIRI

• Kukaa muda mrefu chooni

• Kupitia haja ngumu (constipation)

• Kuinua vitu vizito mara kwa mara

• Ujauzito (kwa wanawake)

• Unene wa kupindukia

• Kukosa nyuzinyuzi (fiber) kwenye chakula

TIBA ZA BAWASIRI

1. Matibabu ya nyumbani:

• Kula chakula chenye nyuzinyuzi nyingi (fiber): matunda, mboga, nafaka zisizosindikwa

• Kunywa maji ya kutosha kila siku

• Epuka kukaa muda mrefu chooni

• Kufanya mazoezi mara kwa mara

• Kutumia maji ya uvuguvugu (sitz bath) kukaa na kutuliza maumivu

2. Dawa kutoka duka la dawa (pharmacy):

• Cream za kupaka za kutuliza maumivu na kuponya (mfano: Procto-Glyvenol, Anusol)

• Dawa za kupunguza maumivu (mfano: paracetamol, ibuprofen)

3. Matibabu ya hospitali:

• Kufunga mishipa kwa rubber band (rubber band ligation)

• Upasuaji mdogo au mkubwa – kwa bawasiri sugu

     JE unasumbuliwa na ugonjwa huu wasiliana nami kwa namba 

      0783326063  bonyeza batani ya whatsapp pembeni kuwasiliana nasi whatsapp

Acidic Reflux (pia hujulikana kama Gastroesophageal Reflux Disease - GERD) ni hali ambapo asidi ya tumbo inapojirudi kutoka kwenye tumbo na kupanda hadi kwenye esophagus (mrija wa chakula) na kusababisha maumivu na usumbufu. Hii hutokea wakati valve ya chini ya esophagus, inayopaswa kufunga ili kuzuia asidi kurudi, inashindwa kufanya kazi vizuri.

DALILI ZA ACIDIC REFLUX (GERD)

• Maumivu ya kifua (Heartburn)

  • Hii ni dalili kuu ya GERD. Maumivu haya hutokea sehemu ya juu ya tumbo na yanajulikana kama "heartburn." Haya ni maumivu ya kiungulia ambayo yanaweza kupanda hadi kwenye kifuani.

• Harufu mbaya ya mdomo (bad breath)

  • Asidi inayorudi inaweza kusababisha harufu mbaya ya mdomo, hasa wakati wa asubuhi.

• Kikohozi kisichokuwa cha kawaida

  • Kikohozi cha muda mrefu kinachohusiana na asidi inayoweza kuingia kwenye mapafu.

• Kugumu kumeza (dysphagia)

  • Ugumu au maumivu wakati wa kumeza chakula au vinywaji.

• Kichefuchefu

  • Hali hii husababisha kichefuchefu au kutapika, hasa wakati unapolala au unapokula.

• Hali ya kutokwa na chakula kinyume (regurgitation)

  • Asidi au chakula kidogo kinapokuwa kikitoka kwenye mrija wa chakula na kutokea mdomoni, hali hii inaweza kuwa na ladha ya chachu.

VISABABISHI VYA ACIDIC REFLUX

• Ulegevu wa valve ya mrija wa chakula (Lower Esophageal Sphincter - LES)

  • LES ni valve inayofunga mrija wa chakula ili kuzuia asidi ya tumbo kurudi. Ikiwa LES inakuwa legevu au haitumiki vizuri, asidi inaweza kurudi kwenye mrija wa chakula.

• Uzito mkubwa wa mwili

  • Uzito kupita kiasi husababisha shinikizo zaidi kwenye tumbo, jambo linalochochea asidi kurudi kwenye esophagus.

• Matumizi ya pombe, sigara, na vyakula vyenye asidi

  • Pombe, sigara, na vyakula vikali (kama pilipili, siki, vyakula vya mafuta) vinaweza kusababisha LES kutofanya kazi vizuri.

• Kula mlo mkubwa kabla ya kulala

  • Kula chakula cha kiasi kikubwa karibu na wakati wa kulala kinaweza kuongeza hatari ya acidic reflux.

• Ujauzito

  • Wakati wa ujauzito, shinikizo kutoka kwa mtoto aliye tumboni linaweza kusababisha asidi kurudi.

• Matumizi ya baadhi ya dawa

  • Dawa za kuzuia maumivu (NSAIDs), baadhi ya dawa za kutuliza kichefuchefu, na dawa za kupunguza shinikizo la damu zinaweza kuongeza hatari ya GERD.

WASILIANA NA DR GODIANO LEO KWA NAMBA

0783326063

WAWEZA KUBONYEZA BATANI YA WHATSAPP KULIA KWAKO  PIA KUWASILIANA NAE